De boekenapotheek: Willem Elsschot tempert je ambitie

Leid je aan verveling, nostalgie of wanhoop? Het lezen van literatuur kan iedere klacht genezen. Aflevering 3 in een serie voorpublicaties uit De boekenapotheek, dat in oktober 2013 bij uitgeverij Podium verschijnt.




***

  

Ambitie, te veel

Kaas – Willem Elsschot

Sommigen kampen met een tekort aan ambitie, anderen met een teveel. Wie zijn vingers uitrekt naar de hemel, zo leert de grondlegger van het taoïsme Lao Tse (zesde eeuw voor Christus), moet zijn voeten stevig op de grond houden. Wanneer je je talenten overschat, loop je het gevaar alles te verliezen.

Dit overkwam Frans Laarmans bijna. De kantoorklerk bij de General Marine and Shipbuilding Company in Antwerpen laat zich door een vriend verleiden om handelaar in kaas te worden. Hij geeft zijn carrière deze wending om zich thuis te voelen in een welgesteld gezelschap van juristen, dokters en kooplieden, dat keuvelt over luxe auto’s en elitaire vakantiebestemmingen. Laarmans walgt van kaas, maar zoals zijn vriend hem zei: ‘Kaas marcheert altijd, want eten moeten de mensen toch.’ Het is een product waar je slapend rijk van wordt.

Zodra hij zich in het chique gezelschap kan laten voorstellen als ‘meneer Laarmans, groothandel in voedingswaren’ is hij eigenlijk al tevreden. Hoewel hij zich ziek heeft gemeld op zijn werk om zijn bedrijf op te bouwen, besteedt hij zijn tijd uitsluitend aan het inrichten van zijn kantoor. Hij laat briefpapier ontwerpen, een telefoonlijn aanleggen, en piekert over de naam – om uit te komen bij het even megalomane als waanzinnige General Antwerp Feeding Products Association (de ‘Gafpa’). Dat hij de twintig ton volvette kaas ook moet verkopen bedenkt hij zich pas als de gigantische container uit Amsterdam is geleverd.

Dan blijkt zijn ijdelheid hem in de val te hebben gelokt. Hoe kan hij ooit zo veel kaas op de Belgische markt wegzetten? Hij durft er zelf niet mee te leuren. Stel je voor dat hij collega’s van de scheepswerf tegenkomt. De agenten die hij aanstelt, blijken ongeïnteresseerde beunhazen. Ten einde raad volgt hij wat nu een salestraining zou heten, en bezwijkt hij bijna voor de verleiding te frauderen. ‘Waarom heb ik het gedaan,’ vraagt hij zich wanhopig af. ‘Ik heb nooit verlangd kaas te verkopen. Kaas gaan kopen in de winkel vind ik al erg.’

Laarmans komt er nog genadig vanaf. Een van zijn agenten blijkt toch een mega-order voor de kaas te hebben binnengehaald, waarna hij het aandurft om zijn Nederlandse leverancier te melden dat hij om gezondheidsredenen niet door kan werken. Laat deze arme man niettemin dienen als waarschuwing. Het maximale uit jezelf halen is goed, inzien waar je grenzen liggen is beter.

(Eerder gepubliceerd in BOEK 4, 2013)

Zie ook aflevering 1 en 2 van deze reeks voorpublicaties en deaankondiging van het boek.

Zie hier hoe Elsschot óók wordt gebruikt – als citymarketing.