woensdag 31 oktober 2012

Nederlandse literaire uitgeverijen laten Europese subsidiemogelijkheden onbenut (Boekblad)


Nederlandse literaire uitgeverijen maken onvoldoende gebruik van de Europese subsidie voor vertalingen. SICA/Europees Cultureel Contactpunt en het Nederlands Letterenfonds organiseren daarom op 1 november een informatiemiddag.

Het Europees cultuurprogramma stelt bedragen tussen de 2.000 en 60.000 euro beschikbaar, met een maximum van vijftig procent van de kosten. In aanmerking komen vertalingen van de ene Europese taal naar de andere in de categorie fictie (inclusief poëzie, strips en jeugdboeken). Bovendien moet het gaan om projecten van ‘hoog niveau’ en met een Europese meerwaarde, en let Europa op de mate waarin de gesubsidieerde uitgaven zullen worden gepromoot.
Uitgeverijen als De Geus, Van Gennep en Athenaeum-Polak & Van Gennep hebben de afgelopen jaren succesvol een aanvraag gedaan op dit fonds, maar de sector als geheel maakt in verhouding met andere landen weinig gebruik van deze subsidiepot.
Hoe dat komt, weet senior beleidsmedewerker Pieter Jan van der Veen van het Nederlands Letterenfonds niet zo goed. ‘Men was misschien niet zo goed op de hoogte. Het kost ook relatief veel moeite: je moet veel papierwerk invullen en er zijn allerlei strenge voorwaarden zoals de termijn waarbinnen een project begint en moet zijn afgerond. Een uitgeverij moet maar projecten hebben die daarin vallen.’
Ook was de nood voor uitgeverijen in het verleden wellicht niet zo hoog. ‘Dat zal nu anders zijn,’ denkt Van der Veen. ‘Nationale subsidies zijn in landen als Spanje en Hongarije radicaal geschrapt of hebben veel strengere voorwaarden gekregen. Tegelijk willen uitgevers in deze tijden minder risico nemen en dus liever een exploitatiesubsidie om dat risico te verkleinen.’
Bovendien neemt de markt voor vertalingen in Nederland af. ‘Wij zien het aantal aanvragen voor werkbeurzen of een exploitatiesubsidie voor vertalingen naar het Nederlands afnemen. We zien zelfs dat vertalingen waarvoor wij subsidie hebben verleend toch niet worden uitgegeven omdat de boekhandel ze niet inkoopt. De uitgever ziet er dan helemaal van af. Een enorme kapitaalvernietiging.’
Op de informatiemiddag vertelt SICA/Europees Cultureel Contactpunt aan de vijftien uitgeverijen die zich inmiddels hebben aangemeld, wat de Europese subsidiemogelijkheden zijn, hoe een uitgeverij die moet aanvragen et cetera. SICA kan ook uitgeverijen begeleiden. Dat dit zin heeft, blijkt uit het voorstel dat Europa voor de komende periode (vanaf 2014) de subsidiepot zal vergroten.
Daarnaast vertelt het Nederlands Letterenfonds wat haar speerpunten zijn voor de komende vier jaar. ‘Die richten zich op de zichtbaarheid van de vertaler en deskundigheidsbevordering,’ zegt Van der Veen. ‘Daar zijn we al mee bezig, maar dat breiden we uit. Bij de bezuinigingen hebben we vertalers ontzien, maar het is wel een punt van zorg dat we investeringen in een masteropleiding, maar dat er door de marktontwikkelingen tegelijk minder werk voor vertalers is.’
Tot slot vertelt hoofdredacteur Alexandra Koch over Schwob.nl, dat zich richt op onvertaalde literatuur. ‘Ook hier zit een klein subsidiepotje aan vast, waar we uitgevers over willen informeren.’ Overigens wil het Nederlands Letterenfonds in samenwerking met zusterorganisaties een Europese variant van Schwob.nl oprichten met als doel het stimuleren van onderlinge vertalingen. Hiervoor heeft het fonds zelf een Europese subsidieaanvraag gedaan.
(Eerder gepubliceerd op Boekblad.nl, 24 okt 2012)

Meer over vertalen:

Geen opmerkingen: