vrijdag 30 december 2011

De schoolboekenmarkt in 2011 (Boekblad)


Ogenschijnlijk was het op de schoolboekenmarkt een rustig jaar. Na de turbulentie die de invoering van gratis schoolboeken veroorzaakte, hebben nagenoeg alle scholen de afgelopen jaren hun leermiddelen Europees aanbesteed. Nu constateerde minister van onderwijs Marja van Bijsterveldt (CDA) in de evaluatie van haar maatregel onlangs dat ouders niet meer hoeven te betalen. Zelfs de marktwerking was, ondanks afname van het aantal marktpartijen, verbeterd. Bewijs: de prijzen waren gedaald en scholen krijgen meer diensten voor hun geld.
De missie was dus geslaagd, stelde ze tevreden vast. En de rust kan wat Van Bijsterveldt nog jaren voortduren. Scholen moet alleen nog een integraal leermiddelenbeleid vaststellen zodat ze niet in de eerste plaats op de centen letten, maar op de kwaliteit van het onderwijs. Dan komt het met die marktwerking ook wel goed.
Zo simpel is het echter niet. Het afgelopen jaar vond één aanbesteding plaats die voor veel belangstelling zorgde in de sector – inclusief de minister. Dat was de aanbesteding van Landstede. De onderwijsinstelling met elf middelbare scholen zocht geen leverancier van leermiddelen, maar een partner die kon garanderen dat de school altijd de nieuwste methodes heeft. Winnaar was uitgeverij Noordhoff, en daarmee de eerste schoolboekenuitgever die een aanbesteding won.
Zelfs adviseur Herman Berendsen van Landstede verwachtte niet dat dit licentiemodel op heel korte termijn brede navolging krijgt. Maar de toekomst is het wel. Zo zit Landstede in dit contract niet vier jaar vast aan dezelfde leermiddelen, maar kan het ieder jaar nieuwe – veelal digitale – leermiddelen introduceren. Gezien het aanhoudende snelle tempo waarin lesmaterialen digitaliseren en ook dit jaar weer meer scholen met iPads of laptops voor iedere leerling gingen werken, is dat voor veel scholen zeer aantrekkelijk.
Zo staat de schoolboekensector mogelijk opnieuw voor een opschudding van de markt. Kunnen distributeurs Van Dijk en Iddink mee? Hoe gaan uitgevers de concurrentie aan? De toekomst zal het uitwijzen.

(Gepubliceerd in Boekblad magazine 20, 23 december 2011)

Geen opmerkingen: